Osa pospolita (Paravespula vulgaris) zasiedla tereny zalesione i środowiska miejskie. Gniazda buduje w ziemi, 10 cm pod powierzchnią, w opuszczonych norach gryzoni, pod korzeniami dużych drzew, w glebie ogrodowej. Także przyczepia je do ścian budynków, na drzewach i krzewach. Gniazdo ma jeden tunel wejściowy. Zbudowane jest z rozkładającego się drewna przeżutego przez robotnice w materiał podobny do papieru.
Gniazda są zakładane w maju lub na początku czerwca. Królowa wybiera np. krzew i pęd, na którym gniazdo będzie umocowane, i buduje grupę komórek, skierowanych otworami do dołu, promieniście w stosunku do pędu. Królowa składa jaja w pierwszej warstwie, przyklejając je do ścianki. W zależności od temperatury otoczenia, z jaj wylęgają się larwy po kilku-kilkunastu dniach. Młode larwy, aby nie wypaść z komórki, tylko częściowo wychodzą z jaj. Starsze larwy budują jedwabne kokony i przymocowują się do komórek. Po 4-6 tygodniach z tych larw powstają robotnice, które przyjmują wszystkie dotychczasowe obowiązki królowej związane z utrzymaniem i rozbudową gniazda. Królowe zajmują się wtedy tylko składaniem jaj, natomiast robotnice wykarmiają larwy. Dbają też o utrzymanie w gnieździe odpowiedniej temperatury. Gdy gniazdo się przegrzewa, wówczas one chłodzą go wibrując skrzydłami lub wnosząc do gniazda krople wody, które parując ochładzają go. Największą liczebność kolonia osiąga w sierpniu. Gniazda mogą liczyć 6000-10000 komórek, które są rozmieszczone w 8-10 plastrach. Gniazdo jest wtedy zabezpieczone przed chłodem wielowarstwowymi papierowymi ścianami. Pojedyncze kolonie mogą być jeszcze aktywne w październiku, rzadziej w listopadzie.
Osy są pospolitymi gośćmi w pomieszczeniach ludzkich. Bardzo są uciążliwe w drugiej połowie lata, gdy są przyciągane do owoców, przetworów owocowych, słodzonych napojów chłodzących, słodkich ciast w cukierni. Zwolnione z obowiązku zdobywania białkowego pożywienia dla larw zalatują do domostw niepokojąc mieszkańców i stanowiąc zagrożenie dla ich zdrowia. W dużych ilościach dostają się do zakładów przetwórstwa spożywczego. Jeśli ich liczebność w zakładzie przetwórczym będzie duża, wówczas mogą nawet spowodować zatrzymanie produkcji. Żerując mogą zanieczyszczać różne produkty. Przenoszą chorobotwórcze bakterie Escherichia i Salmonella na produkty żywnościowe z miejsc, w których poprzednio żerowały, np. z odchodów i trupów zwierzęcych, czy z wysypiska śmieci.
Zjadają one chętnie dojrzałe owoce grusz, jabłoni i śliw wygryzając w nich miąższ. Czasem tak głęboko wgryzają się w gruszki i inne owoce, że całkiem chowają się w wydrążonych chodnikach. Nieostrożny człowiek może wraz z owocem wziąć do ust osę, a użądlenie w język lub w przełyk jest bardzo niebezpieczne, a nawet może być śmiertelne. W sadach i warzywnikach osy mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników zbierających owoce i warzywa. W terenach zalesionych, w których są gniazda i liczne robotnice zbierające pokarm, osy niepokoją i przeszkadzają w pracy drwalom, czy osobom zatrudnionym przy budowie dróg. Licznie występują na wysypiskach śmieci, utrudniając pracę robotnikom.